Izložba „Sutra je ponedeljak” istaknutog neoavangardnog umetnika Dragoljuba Raše Todosijevića biće otvorena u Muzeju savremene umetnosti Vojvodine u Novom Sadu od 9. septembra do 5. oktobra.
Izložba obuhvata prezentaciju umetničkih radova jednog od protagonista neformalne beogradske grupe konceptualnih umetnika, koja je krajem 60-ih i početkom 70-ih godina prošlog veka učinila radikalni otklon od ideologije i prakse socijalističkog modernizma i uključila se u nove umetničke tokove koji su tek nastajali kod nas i na svetskoj sceni. Tada mladi umetnici (Marina Abramović, Era Milivojević, Neša Paripović, Zoran Popović, Gergelj Urkom) okupljeni oko beogradskog Studentskog kulturnog centra kreću u istraživanje novih formi umetničkog izražavanja, kao što su: video, performans, akcija, instalacija i slično sa ciljem provociranja i preispitivanja strukture i funkcionisanja tekuće prakse, kao i aktuelnog društvenog konteksta.
Prva retrospektivna izložba Dragoljuba Raše Todosijevića u MSUV – „Sutra je ponedeljak”, povod je da se ponovo sagleda značajna i obimna umetnička praksa ovog autora, te da se na jednom mestu okupe i predstave radovi iz nekih od njegovih ključnih serija, kao što su: Dnevnik, Desižn ez Art (Odluka kao umetnost), Vas ist Kunst? (Šta je umetnost?), Got Libt di Serben (Bog voli Srbe). Polazište izložbe je u kontinuiranom delovanju autora u polju društveno-politički angažovane umetnosti, te preispitivanja standarda u umetničkim sistemima, nametnutih i opšteprihvaćenih načela, kao kriterijuma podložnih kritici i novom sagledavanju.
Pored radova iz kolekcije MSUV, na izložbi „Sutra je ponedeljak” biće predstavljena i dela iz umetničkih zbirki Muzeja savremene umetnosti u Beogradu, Muzeja savremene umetnosti Ars Aevi u Sarajevu i Centra za kulturu „Gradac” u Raškoj. U okviru izložbe će biti održano više pratećih programa, vođenja kroz izložbu i razgovor istoričara umetnosti Ješe Denegrija sa Rašom Todosijevićem. Kustoskinja izložbe je dr Sanja Kojić Mladenov. Izložbu prati katalog sa tekstovima kustoskinje i Mihe Colnera, istoričara umetnosti iz Slovenije.
Raša Todosijević na 54. Bijenalu u Veneciji (Foto privatna arhiva)
Raša Todosijević je predstavljao Srbiju na 54. Bijenalu savremene umetnosti u Veneciji, izložbom „Svetlost i tama simbola”, u Paviljonu Srbije, 2011. godine, za šta je dobio internacionalno priznanje − UniKredit nagradu Venecije, kao prvu i jedinu nagradu koju je naš paviljon do sada dobio na ovoj renomiranoj manifestaciji. Producent izložbe je bio MSUV, Novi Sad, komesar Živko Grozdanić, tadašnji direktor MSUV, kustoskinja i urednica publikacija Sanja Kojić Mladenov, uz dizajn Mirjane Dušić. Nakon izložbe i uručenja nagrade, jednu od monumentalnih instalacija autor je poklonio MSUV. Njegova retrospektivna izložba u Novom Sadu je logični nastavak saradnje i mogućnost da se, posle deset godina, uz obuhvatanje šire produkcije, sagledaju i pojedina dela prezentovana u Veneciji.
Avangardna umetnička praksa predstavlja inovativne metode savremene umetnosti direktno uključene u razvoj socijalnog okruženja. Problemi i pitanja kojima se bavi autor su od 1970-ih godina predstavljali tačke uporišta društvenog i umetničkog konzervativizma, tradicionalizma i nacionalizma, koje je svojim umetničkim delovanjem činio vidljivim i podložnim osvešćenoj kritici. Postojanje angažovanih umetničkih tokova u lokalnoj sredini, koji su se odvijali paralelno sa inovativnim i radikalnim umetničkim praksama na međunarodnoj umetničkoj sceni, potvrđuje praksa Dragoljuba Raše Todosijevića, što njegovo delo smešta u širi kontekst neoavangardne umetnosti. Izložba u MSUV ističe važnost doprinosa ovog autora, međunarodne afirmacije lokalne umetničke scene, a istovremeno i značaja institucionalne brige o zaostavštini savremenih umetnika i njenoj vidljivosti u široj javnosti.
Dragoljub Raša Todosijević je rođen 2. septembra 1945. u Beogradu. Diplomirao je na Akademiji likovnih umetnosti u Beogradu 1969. godine. Jedan je od međunarodno najaktivnijih i uvaženijih umetnika iz Srbije. Njegovi radovi su, između ostalog, otkupljeni za Tejt muzej u Londonu, pariski Bobur, stokholmski Muzej moderne umetnosti, CAMK u Kumamotou, i dr. Osim nagrade na 54. Bijenalu u Veneciji, dobitnik je niza međunarodnih nagrada kao i u zemlji (nagrade stokholmskog Muzeja moderne umetnosti, ArtsLink za 2004. godinu u Njujorku, nagrade Emili Harvi fondacije iz Njujorka, nagrade za životno delo 50. Okobarskog salona u Beogradu (2009), Politikine nagrade (2009) zajedno sa Marijom Dragojlović, Nagrade grada Beograda (2003), Nagrade Memorijala Nadežde Petrović u Čačku (1998), Nagrade Sava Šumanović (2008) u Novom Sadu). Živi i radi u Beogradu kao slobodni umetnik.
Izložba se organizuje u okviru programa Kaleidoskop kulture, Novi Sad – Evropska prestonica kulture 2022. Pokrovitelj MSUV je Pokrajinski sekretarijat za kulturu, javno informisanje i odnose sa verskim zajednicama. Izložbu su podržali Ministarstvo kulture i informisanja Srbije i Fondacija Saša Marčeta iz Beograda.
J.F. Politika
