Istraživačka ekipa koja radi na istraživanju arheološkog lokaliteta Viminacijum pronašla je ostatke trijumfalne kapije, koja se smatra jednim od zaštitnih znakova arhitektonskog nasleđa rimske civilizacije. Istraživački tim, koji čine dr Saša Redžić, dr Ilija Danković, dr Mladen Jovičić, dr Angelina Raičković, kao i studenti Kristina Živković i Petar Kojadinović, pronašli su ostatke trijumfalne kapije na glavnoj viminacijumskoj ulici, odnosno decumanusu.
Miomir Korać, iz Arheološkog instituta, u dopisu za naš list objasnio je kako je došlo do otkrića.
„Od početka avgusta na arheološkom lokalitetu Viminacijum traju istraživanja urbanog gradskog jezgra. U protekle dve decenije u okviru grada istraživana su kupatila – terme i amfiteatar, dok su poslednja istraživanja stambenih četvrti sprovedena pre čitavih pola veka. Plan istraživanja je podrazumevao da prvi iskopi budu usmereni na glavnu viminacijumsku ulicu – decumanus. Ulica široka 10,4 m je locirana, a usledila su i iskopavanja složene kanalizacione mreže”, naveo je Korać.
Potvrđene su, ukazao je, i kolonade stubova koje su postojale sa obe strane ulice.
„Međutim, dok su svi pomenuti arheološki ostaci bili očekivani, jedan deo iskopina je u početku zbunjivao, a zatim i potpuno iznenadio i oduševio tim arheologa. Naime, na jednoj deonici ulice, na četiri mesta nedostaje kolovoz i njegova supstrukcija, već se tu nalaze temeljne stope u obliku kvadrata, građene od masivnih komada krečnjaka. Postalo je jasno da je reč o temeljima tetrapilona, građevine na četiri stuba, sa prolazima na četiri strane. Nije bilo dileme da je to jedan od zaštitnih znakova rimske civilizacije kada je arhitektura u pitanju – slavoluk ili trijumfalna kapija”, objasnio je Korać.
Slavoluci ili trijumfalne kapije su nastali u doba rimske republike sa ciljem da se proslavi pobeda i donošenje plena velikih vojskovođa. Reč je o slobodnostojećim građevinama, bilo da se radi o jednostavnom luku koji premošćuje ulicu, raščlanjenom tipu sa tri prolaza bilo sa jednim prolazom u formi tetrapilona, kakav je pronađen u Viminacijumu.
Analiza materijala ukazuje na to da je viminacijumska trijumfalna kapija izgrađena krajem drugog veka ili najkasnije u prvoj deceniji trećeg veka nove ere. Na osnovu očuvanih uklesanih slova sa tekstom CAES/ANTO istraživači su ustanovili da je kapija izgrađena u čast rimskog imperatora Karakale, koji je u Viminacijumu označen za cezara, odnosno budućeg imperatora.
„Imperator Karakala je poznat i po čuvenom Karakalinom ediktu (Konstitutio Antoniniana de Civitate) iz 212. godine, prema kojem su svi slobodni stanovnici Rimskog carstva dobili rimska građanska prava”, objasnio je Korać.
Viminacijumska trijumfalna kapija bila je u formi tetrapilona sa jednim prolazom i poljem za natpis iznad lučnog dela, visoka nešto više od 10 i šira nešto više od šest metara, po čemu veoma liči na rimsku kapiju Arko del Gavi u Veroni.
