Centar za istraživanje popularne muzike upravo je objavio knjigu „Lica srpske muzike: popularna muzika”, posthumno izdanje tekstova muzikologa dr Vesne Mikić, profesorke na Fakultetu muzičkih umetnosti.
Publikaciju koju čini devetnaest tekstova kao urednici potpisuju njeni bivši studenti, muzikolozi, Biljana Leković, Adriana Sabo, Bojana Radovanović i Ana Đorđević. Kod nas su malobrojne studije o popularnoj muzici iz pera stručnjaka i teoretičara, o ovim temama obično pišu rok kritičari i publicisti i to najčešće u formi biografija, tako da je ovo izdanje posebno dragoceno.
Kao istraživač i inventivan tumač savremene muzike, Vesna Mikić je proučavanje popularne muzike (kulture) uvela u domaće akademske okvire. U fokusu njenog interesovanja bili su konkretni izvođači i žanrovi sagledani kroz mehanizme muzičke industrije i tržišta, uvek sa svešću o društvenim okvirima u kojima postoje i deluju.
– Smatrala je da muzika postoji i deluje u složenom sistemu različitih odnosa. Muziku je sagledavala kao delo, izvođenje, partituru, pesmu, ali istovremeno i kao koncept, sistem, mehanizam, kulturnu praksu uslovljenu kontekstom, tržištem, proizvodnjom, ideologijom, tehnologijom – kaže muzikolog Biljana Leković koja vodi Centar za istraživanje popularne muzike, udruženje što ga je Vesna Mikić pokrenula pre deset godina.
Među tekstovima o popularnoj muzici u knjizi „Lica srpske muzike” najbrojniji su oni posvećeni fenomenu „Pesme Evrovizije”, spektaklu i praksi u okviru kojih se prelamaju političke, tržišne, nacionalne, rodne, geografske i druge koordinate. Vesna Mikić se posebno bavila našim kontekstom s početka dvehiljaditih i iz vizure predstavnika naše muzike na ovoj manifestaciji tumačila društvenu situaciju.
– Osmislila je sintagmu „Lane model” i u pesmi Željka Joksimovića prepoznala potencijal koji se iz takmičenja u takmičenje prenosio ne samo u kontekstu predstavnika Srbije, već i regionalnih izvođača. Ponudila je novu analizu melodije, instrumenata i izgleda izvođača, sagledavajući širi uticaj. Pisala je i o muzici Gorana Bregovića, koga je smestila u postmoderni kontekst i, primera radi, otkrila da je koristio citat Igora Stravinskog u muzici za film „Andergraund”. Iz njenog teksta možemo da vidimo koliko je Bregović umeo da prepozna muzički sadržaj koji ima potencijal za plasman na različitim jezicima, u različitim formatima i tržištima – dodaje naša sagovornica.
Zanimljivo je i tumačenje naše nesvrstanosti u muzičkom smislu koje je Mikićeva nazvala „jugoslovenskom antitezom”, ukazujući kako se nekadašnji politički stav „niti Istok, niti Zapad” prelamao na muziku.
Mada je smatrala da muzika treba da se kritički sagleda, Vesna Mikić u svojim tekstovima (kao i na predavanjima) izbegavala je da se bavi vrednovanjem konkretnih žanrova. U duhu studija kulture, razmatrala je muziku koja nije elitna, a obuhvata raznorodne pravce, od popa, roka, soula, fanka, repa… Pojedini autori i izvođači u okviru popularne muzike postali su klasika, poput „Bitlsa”, Leonarda Koena, Boba Dilana… Kako je popularna muzika na izvestan način postala klasika, možemo da vidimo i na domaćim primerima koje je ova muzikološkinja proučavala. U knjizi je objavljen intervju sa Kornelijem Kovačem koga predstavlja kao svestranu ličnost i kompozitora bez koga mnogi izvođači ne bi postali zvezde, a zanimljiv je i tekst o Zdravku Čoliću koga naziva „guruom pop balade”.
Na sajtu Centra za istraživanje popularne muzike nalazi se digitalni, multimedijalni arhiv posvećen delu profesorke Vesne Mikić.
– Na taj način, želimo da očuvamo uspomene na nju, ali i istaknemo značaj njenog rada za institucionalizaciju studija popularne muzike na ovim prostorima. Osnivanjem Centra ona je nama, njenim studentima i mlađim kolegama, želela da pruži profesionalno utočište i da podsticaj za dalja istraživanja u oblasti popularne muzike, čineći tako pionirske poduhvate u ovoj oblasti u našoj sredini – ističe Biljana Leković.
Centar je do sada realizovao projekat „Muzičke scene u Srbiji” u kome je akcenat bio na decentralizaciji i lokalnom muzičkom tržištu, a usledili su „Muzički festivali” i projekat „Slušamo ekološki” koji se bavio akustičkom ekologijom. Knjiga „Lica srpske muzike: popularna muzika” predstavlja prvo izdanje Centra, a u pripremi je knjiga posvećena čuvenom dirigentu i muzičaru Bubiši Simiću.
