Istorijski arhiv u Smederevu trideset godina ključni je čuvar identiteta ovog grada kroz prikupljanje, zaštitu i predstavljanje važnih dokumenata i fotografija koji predstavljaju bogatu i raznovrsnu istorijsku građu i kulturno nasleđe ovog kraja. Značajan jubilej obeležila je izložba pod nazivom „Nakon tri decenije”, koju prati katalog sa najvažnijim momentima u radu ove ustanove.
Po rečima Nede Mirić, direktorke Istorijskog arhiva Smederevo, ova izložba je vodič kroz vreme i pokazuje kako je arhiv postao neprocenjiv izvor za istraživače, studente i ljubitelje istorije.
Anja Vulić iz Istorijskog arhiva Srbije poručila je da je najveći i najuzvišeniji zadatak svakog arhiva da čuvajući dokument čuva znanje i istinu. Govoreći o smederevskom arhivu, ocenila je da je baš on dokaz kako je naizgled mali arhiv zapravo veliki. Karakterišu ga dve osobenosti – jedini je arhiv u Srbiji nadležan za teritoriju samo jedne opštine i arhiv je sa najmanjim brojem zaposlenih, istakla je Anja Vulić.
Lela Pavlović, predsednica Arhivističkog društva Srbije, primetila je da Istorijski arhiv u Smederevu ima lep prostor u centru grada, što je, kako je ocenila, važno pošto su bliže građanima. Takođe je naglasila da ova ustanova jedina od svih arhiva u Srbiji ima prostor za preuzimanje istorijske građe, te dodala da su smeštajni kapaciteti, broj i struktura zaposlenih i finansiranje koje država nije preuzela, uprkos zakonu iz 2020. godine, tri ključna problema sa kojima se suočavaju srpski arhivi.
U ime lokalne samouprave, Vladimir Nešić, zamenik gradonačelnice Smedereva, poručio je da će grad nastaviti da pronalazi načine da poboljšava uslove za rad te ustanove.
Istorijski arhiv u Smederevu osnovan je 6. avgusta 1992, a zvanično je na sadašnjoj lokaciji počeo da radi 2. jula 1994. godine. Raspolaže sa 185 fondova, odnosno 1.500 metara arhivske građe koja obuhvata period 19. i 20. veka. Od osnivanja Istorijski arhiv u Smederevu kontinuirano radi na proširivanju svojih zbirki, na saradnji sa drugim kulturnim i naučnim institucijama i unapređenju uslova za čuvanje i istraživanje građe, čulo se između ostalog na svečanosti obeležavanja jubileja.
