U znak sećanja na žrtve Novosadske racije, zloglasne akcije okupacionih snaga u Drugom svetskom ratu, potpredsednik Vlade i ministar odbrane Miloš Vučević, predstavnici Grada Novog Sada, pokrajinske vlade i Jevrejske opštine Novi Sad, kao i potomci žrtava položili su juče vence na spomenik „Porodica“ na Keju žrtava racije u Novom Sadu i spustili ih u Dunav.
Vučević je spustio venac u Dunav, sa rečnog višenamenskog broda 335 “Apatin”, u pratnji brigadnog generala Gorana Momčilovića i brigadnog generala Zorana Naskovića, saopštilo je Ministarstvo odbrane.
Sa broda Rečne flotile Vojske Srbije vence su spustili i gradonačelnik Novog Sada Milan Đurić, predstavnici Jevrejske opštine Novi Sad i Matice romske u prisustvu vojnog sveštenika poručnika Selimira Vagića.
Pomen žrtvama pogroma, kod spomenika “Porodica”, organizovali su Grad Novi Sad, Jevrejska opština i Eparhija Bačka, a molitveni pomen održao je episkop bački Irinej, dok je komemorativni obred Jevrejske zajednice, pomen i besedu održao vrhovni rabin Srbije Isak Asiel.
Obeležavanju pogroma na Keju žrtava racije u Novom Sadu prisustvovali su predstavnici Ministarstva odbrane i Vojske Srbije, vojvođanske skupštine, ambasade Izraela, ambasade Mađarske, gradova i opština u Srbiji, Jevrejske opštine Novi Sad, Saveza Jevrejskih opština Srbije, Matice romske i potomci žrtava „Novosadske racije“.
Kako je saopštilo Ministarstvo odbrane, program obeležavanja 82. godišnjice pogroma u „Novosadskoj raciji“ ove godine nosi naziv “Ledena tišina” i ima za cilj čuvanje sećanja na stradanje žitelja Novog Sada u Drugom svetskom ratu kada je u akciji mađarskih okupacionih snaga stradalo između 1.300 i 1.700 Srba, Jevreja i Roma među kojima i veliki broj žena, dece i staraca.
„Da ovo nije bila akcija protiv nekih ustanika, već zločin nad ljudskim rodom, svedoči podatak da je 50 odsto žrtava u Novom Sadu bilo ženskog pola. Danas znamo imena mučki ubijenih 418 žena, 79 devojčica i 102 starice. Najstarija je imala 92 godine. Cilj je bio da se Novi Sad očisti od nepodobnih, likvidacijama, ali i proterivanjem“, kazao je Đurić.
Vrhovni rabin Srbije Isak Asiel istakao je da „verovatnoća novog genocida nad Jevrejima nije ništa manja nego što je bila tridesetih godina“.
„Naprotiv, svet je u međuvremenu postao još neosetljiviji i veštiji u skrivanju pravih namera, a jevrejski odgovor mora biti – nikada više. Ako treba umreti, bolje umreti sa puškom u odbrani nego u logoru i gasnoj komori. Nikad više“, rekao je Asiel.
Pomen Srpske pravoslavne crkve služio je episkop bački Irinej.
On je istakao da je „vaspitavanje mladih naraštaja kroz kulturu sećanja sveta dužnost svih nas“.
„Zato sa nestrpljenjem očekujemo što bržu izgradnju Memorijalnog centra gde će se raditi na daljem prikupljanju istorijske građe. To će biti nezaobilazno mesto za svakog posetioca našeg grada“, kazao je episkop bački Irinej.
Program obeležavanja godišnjice Pogroma započet je 16. januara otvaranjem izložbe „Sećaj se zauvek“ posvećene stogodišnjici rođenja Aleksandra Tišme, u Likovnom salonu Kulturnog centra Novog Sada, a završava se 5. februara u Mošorinu izložbom „Stradanje sveštenika tokom Šajkaško – Novosadske racije“.
Juče je otkrivena i treća po redu spomen-ploča posvećena žrtvama, ovaj put na Uspenskom groblju.
