Manastir Visoki Dečani reagovao je na tekst prištinske “Kohe” u kojem se navodi da je crkva Bogorodice Ljeviške navodno podignuta na “temeljima paganskog dardanskog svetilišta”, a ne u srpsko ili vizantijsko vreme, ističući da ne postoje konkretni pisani dokazi “o bilo kakvim dardanskim etničkim crkvama” i da tekst pogrešno predstavlja istoriju crkve u Prizrenu.
“Tokom srednjeg veka, crkva je služila kao glavna eparhijska crkva za pravoslavne hrišćanske episkope, koji su govorili srpski jezik i bili povezani sa srpskom dinastijom Nemanjića, koja je imala prestonicu u Prizrenu. Ne postoje konkretni pisani dokazi o bilo kakvim dardanskim etničkim crkvama. Dardanija i kasnije Mezija, koje se pominju u rimskim hrišćanskim izvorima, bile su administrativne regije Carstva i nisu povezane isključivo sa modernim etničkim identitetima”, navodi se u saopštenju manastira.
Dodaje se da je portal “Koha”, “nekada poznat po profesionalnom novinarstvu, sada postao medij koji često objavljuje jednostrane, pseudo-istorijske tekstove koji podstiču etničku i versku mržnju, posebno protiv Srpske pravoslavne crkve”.
Iz manastira Visoki Dečani navode da je važno napomenuti da je crkva Bogorodice Ljeviške, prvobitno kasno istočnorimska, vizantijska crkva iz 11. veka, podignuta u čast Bogorodice Milostive.
“Dotrajala crkva rekonstruisana je u 14. veku od strane srpskog kralja Stefana Milutina, koji je dodao značajne karakteristike, dajući joj sadašnju strukturu sa pet kupola”, piše u saopštenju.
Dodaje se da osnova svakog demokratskog društva “treba da bude poštovanje različitih verskih i kulturnih identiteta, koji u svom univerzalnom značenju pripadaju svim narodima Kosova, Evrope i celog sveta”.
“Mediji koji šire lažne vesti i indirektno podstiču etničko nasilje i sektaštvo su štetni po Kosovo i ističu potrebu za dugoročnom zaštitom srpskog pravoslavnog nasleđa u regionu”, poručuju iz Visokih Dečana.
Portal “Koha” objavio je juče tekst “Crkva Svete Petke u Prizrenu, univerzalna kulturna baština Kosova” autora Agona Rezje, za koga se navodi da je srednjovekovni istraživač i doktorant na Univerzitetu u Zagrebu, i koji piše da crkva nije podignuta u srpsko ili vizantijsko vreme, već je povezuje sa Dardancima.
“Bila je starija, pa se u proučavanju njenih temelja na osnovu arheoloških nalaza ispostavlja da je ova crkva podignuta na temeljima paganskog dardanskog svetilišta”, navodi on u tekstu.
Dodaje da se vrši, kako navodi, “politička i kulturna instrumentalizacija crkava na Kosovu”, a za martovski pogrom 2004. godine piše da su crkve na KiM “u srpskim i međunarodnim akademskim krugovima, nažalost, opisane kao srpske”.
U pogromu koji su albanski ekstremisti izvršili nad Srbima u martu 2004. godine, za tri dana ubijeno je 19 ljudi, zapaljeno blizu 1.000 srpskih kuća i 35 crkava i manastira, a proterano 4.000 Srba.
